ویلاتون، اجاره ویلا در شمال کشور

آسیاب آبی اشکذر یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین آسیاب های آبی کشور، در سال 1214 هجری قمری به همت علی نقی‎ خان در شهرستان اشکذر ساخته شد. این شهرستان کهن که چندین سال پیش از ورود اسلام به ایران، سکونت ‌گاه مردم محلی بوده، دارای تعدادی بنای تاریخی می‌باشد که آسیاب آبی یکی از آن ها است. شهرت این آسیاب تنها به دلیل قدمت آن که مربوط به دوران صفویه می‌باشد، نیست؛ بلکه معماری هنرمندانه این بنا هر گردشگری را به تحسین وا می‌دارد. مقرنس‌کاری های هنرمندانه، نقش‌های هندسی در اطراف دیواره‌ها و آجرکاری ها فضای داخلی، محوطه اصلی و صحن آسیاب را زینت داده‌اند. ساختمان آسیاب در عمق 14 متری زمین واقع شده است. به همین دلیل اختلاف دمای بسیاری در بیرون و خارج آسیاب وجود دارد. اگر از بیرون به این بنا نگاه بیندازیم یک در چوبی با طاقی آجری به همراه چند نورگیر که کارکرد آن ها انتقال نور به داخل آسیاب و تهویه هوای داخل آن است، مشاهده می‌کنیم. از طریق گذر از یک راه شیب‌دار که در کناره های آن پله تعبیه شده است، به در آسیاب می رسیم. پس از ورود به آن، دالانی شیب‌دار با طول 56 متر و عرض 4 متر دیده می‌شود که بازدیدکنندگان را به صحن هشت ضلعی آسیاب می‌برد. از میان هشت ضلع صحن، چهار ضلع آن کوچک‌تر از دیگران است که در هر کدام یک اتاق کوچک یک متری ساخته شده‌ است. بر روی هر کدام از این اضلاع، گنبدی بلند بنا شده است که به سقف آسیاب متصل می‌شوند. نورگیر های ذکر شده، به تعداد اضلاع صحن، بالای این گنبد ها قرار دارند.

دستگاه آسیاب که شامل یک تنوره قیفی شکل، دو عدد سنگ زیرین و روبین می‌باشد، در اتاق ضلع جنوبی صحن واقع شده است. در پایین این تنوره پره هایی تعبیه شده‌اند که با برخورد آب جاری شده از تنوره، به حرکت در می‌آیند و سبب چرخش محور آسیاب می‌شوند. سپس سنگی که به این محور متصل است، حرکت کرده و غلات را به آرد تبدیل می‌کند.

در گذشته، سنگ های این آسیاب با آب قنات همت آباد (در هشت کیلومتری اشکذر) به خوبی کار می‌کردند به طوری که مردم میبد تا اشکذر برای آرد کردن گندم و سایر غلات خود به آن مراجعه می‌کردند. اما با خشک شدن آب قنات، آسیاب به کارش پایان داد و متروکه شد. سرانجام اداره میراث فرهنگی و گردشگری اشکذر در سال 1393 مشغول مرمت و تجدید بنای آسیاب شد.

آسیاب آبی اشکذر در روز ۱۱ مرداد ماه سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۸۶ به لیست آثار ملی ایران افزوده شد.

برای بازدید از این اثر منحصر به فرد باید به شهرستان اشکذر، بلوار سیدالشهدا، جنب حسینیه سفید اشکذر، آسیاب آبی اشکذر مراجعه نمود.